en-Γιατί να χρησιμοποιώ προζύμι;

19/11/2024

Η ανάγκη για καλύτερης ποιότητας τρόφιμα αυξάνεται διαρκώς, με το ίδιο ακριβώς να συμβαίνει και στα αρτοπαρασκευάσματα. Το ψωμί, που δεν λείπει από καμία ελληνική οικογένεια, είναι αναμφισβήτητα μια από τις βάσεις του καθημερινού μας τραπεζιού.

Και όχι μόνο το ψωμί σαφώς. Φρυγανιές, κριτσίνια, παξιμάδια, τορτίγιες και ψωμάκια κάθε είδους αποτελούν τη βάση της διατροφής μας. Γιατί λοιπόν να μπω στον κόπο, να τα παρασκευάσω σπίτι μου και μάλιστα χρησιμοποιώντας προζύμι;

Το προζύμι είναι η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη μέθοδος ζύμωσης, η οποία χρησιμοποιείται για την παρασκευή συνταγών, που απαιτούν ψήσιμο. Είναι ιδανική διότι βελτιώνει την υφή, την γεύση, το άρωμα και την διάρκεια ζωής του προϊόντος. Το πιο σημαντικό είναι ότι, βελτιώνει την διατροφική αξία των αρτοπαρασκευασμάτων, που έχουν ως βάση το αλεύρι σίτου και σίκαλης.

Αντιμικροβιακές ιδιότητες

Το προζύμι περιέχει βακτήρια γαλακτικού οξέος και ζυμομύκητες, τα οποία μέσα από σύνθετες μεταβολικές δραστηριότητες (παραγωγή εξωπολυσακχαριτών, πρωτεόλυση, αμυλόλυση, παραγωγή αντιμικροβιακών ουσιών) προσδίδουν υψηλή θρεπτική αξία στο τρόφιμο. (Moroni, 2009)

Χαμηλός γλυκαιμικός δείκτης & γλυκαιμικό φορτίο

Το γλυκαιμικό φορτίο και ο γλυκαιμικός δείκτης δείχνουν να είναι χαμηλότερα στις παρασκευές με βάση το προζύμι, γεγονός που βοηθά στη δημιουργία αντίστοιχων συνδυασμών γευμάτων, που ευνοούν άτομα τα οποία βιώνουν δυσκολία στην ρύθμιση των καμπυλών ινσουλίνης-γλυκόζης. (Hefni, 2021)

Μικροβίωμα εντέρου

Περίπου το 30 % της διατροφής του ανθρώπου προέρχεται από ζυμώσιμες πηγές (τρόφιμα & ποτά), τα οποία σε συνδυασμό με το υπόλοιπο περιβάλλον του συμβάλλουν στην καλή διατήρηση και ανάπτυξη του ανθρώπινου μικροβιώματος. Η κατανάλωση ψωμιού με προζύμι βοηθά στην σύνθεση μικρής αλύσου λιπαρών οξέων και ελεύθερων αμινοξέων στο παχύ έντερο. (Da Ros, 2021)

Μεταβολικό σύνδρομο, φλεγμονή

Η κατανάλωση ψωμιού με προζύμι μπορεί να μειώσει τους δείκτες φλεγμονής, γεγονός που αποδίδεται στην δράση των προβιοτικών και των φλαβονοειδών, λόγω της αντιοξειδωτικής τους ιδιότητας. (Pérez-Vega, 2024)

Ευερέθιστο έντερο & low fodmap

Τα αρτοπαρασκευάσματα με βάση το προζύμι περιέχουν λιγότερες φρουκτάνες (μπορεί εμπεριέχουν έως και 92% λιγότερες φρουκτάνες συγκριτικά με το ψωμί του εμπορίου), κατά συνέπεια είναι χαμηλής περιεκτικότητας σε FODMAP, άρα και κατάλληλα για άτομα με ευερέθιστο έντερο. (Menezes, 2021) Μάλιστα, τα άτομα που καλούνται να εφαρμόσουν το πρωτόκολλο με low FODMAP, πολύ συχνά έρχονται αντιμέτωπα με την χαμηλή πρόσληψη φυτικών ινών λόγω του αποκλεισμού συγκεκριμένων τροφών. Το ψωμί με προζύμι είναι χαμηλό σε FODMAP αλλά δίχως να επηρεάζεται το επίπεδο φυτικών ινών του. (Loponen, 2018)


Βιβλιογραφία

Moroni AV, Dal Bello F, Arendt EK. Sourdough in gluten-free bread-making: an ancient technology to solve a novel issue? Food Microbiol. 2009 Oct;26(7):676-84. doi: 10.1016/j.fm.2009.07.001. Epub 2009 Jul 26. PMID: 19747600.

Hefni ME, Thomsson A, Witthöft CM. Bread making with sourdough and intact cereal and legume grains - effect on glycaemic index and glycaemic load. Int J Food Sci Nutr. 2021 Feb;72(1):134-142. doi: 10.1080/09637486.2020.1769568. Epub 2020 May 28. PMID: 32466685.

Da Ros A, Polo A, Rizzello CG, Acin-Albiac M, Montemurro M, Di Cagno R, Gobbetti M. Feeding with Sustainably Sourdough Bread Has the Potential to Promote the Healthy Microbiota Metabolism at the Colon Level. Microbiol Spectr. 2021 Dec 22;9(3):e0049421. doi: 10.1128/Spectrum.00494-21. Epub 2021 Dec 1. PMID: 34851178; PMCID: PMC8668080.

Pérez-Vega KA, Sanllorente A, Zomeño MD, Quindós A, Muñoz-Martínez J, Malcampo M, Aldea-Perona A, Hernáez Á, Lluansí A, Llirós M, Elias I, Elias-Masiques N, Aldeguer X, Muñoz D, Gaixas S, Blanchart G, Schröder H, Hernando-Redondo J, Carrón N, González-Torres P, Konstantinidou V, Fitó M, Castañer O. Sourdough Bread with Different Fermentation Times: A Randomized Clinical Trial in Subjects with Metabolic Syndrome. Nutrients. 2024 Jul 23;16(15):2380. doi: 10.3390/nu16152380. PMID: 39125261; PMCID: PMC11314010.

Menezes LAA, De Marco I, Neves Oliveira Dos Santos N, Costa Nunes C, Leite Cartabiano CE, Molognoni L, Pereira GVM, Daguer H, De Dea Lindner J. Reducing FODMAPs and improving bread quality using type II sourdough with selected starter cultures. Int J Food Sci Nutr. 2021 Nov;72(7):912-922. doi: 10.1080/09637486.2021.1892603. Epub 2021 Mar 2. PMID: 33653200.

Loponen J, Gänzle MG. Use of Sourdough in Low FODMAP Baking. Foods. 2018 Jun 22;7(7):96. Doi: 10.3390/foods7070096. PMID: 29932101; PMCID: PMC6068548.